Scenariusz pożarowy – kiedy jest wymagany?
Pożar to jedno z najgroźniejszych zagrożeń, które może spotkać każdy budynek. Niezależnie od zastosowania najnowocześniejszych zabezpieczeń, ryzyko zawsze istnieje. Aby zminimalizować jego skutki i zapewnić bezpieczeństwo użytkownikom obiektu, niezbędne jest odpowiednie przygotowanie. Jednym z kluczowych elementów tego przygotowania, często wymaganych przez polskie prawo, jest opracowanie scenariusza pożarowego.
Ale czym dokładnie jest ten dokument, kogo dotyczy i dlaczego jest tak ważny?
Scenariusz pożarowy – podstawa prawna
Konieczność opracowania scenariusza pożarowego wynika z Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 14 grudnia 2015 r. w sprawie uzgadniania projektu budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej. To właśnie ten akt prawny definiuje scenariusz pożarowy jako opis sekwencji możliwych w czasie pożaru zdarzeń. Dokument ten musi być zawsze opracowany dla konkretnego obiektu, uwzględniając jego unikalną charakterystykę, obszar oddziaływania potencjalnego pożaru oraz wydzielone strefy pożarowe i dymowe.
Kiedy scenariusz ppoż w obiekcie jest wymagany?
Scenariusz pożarowy jest obowiązkowy dla większości nowo budowanych obiektów, a konkretnie dla każdego nowo budowanego obiektu, który będzie wyposażony w urządzenia przeciwpożarowe oraz w system sygnalizacji pożarowej. Jeśli w powstającym budynku nie ma konieczności montażu tych systemów, opracowanie scenariusza nie jest formalnie obowiązkowe. Jednakże, zawsze warto sporządzić taki dokument, aby być przygotowanym na najgorszy możliwy rozwój wypadków. Warto postrzegać ten wymóg przez pryzmat bezpieczeństwa użytkowników, a nie jako uciążliwą formalność.
Kto opracowuje scenariusz pożarowy?
Autor projektu budowlanego określa warunki ochrony przeciwpożarowej obiektu. Samo opracowanie scenariusza pożarowego powinno nastąpić na etapie projektu budowlanego. Odpowiedzialność za jego stworzenie spoczywa na autorze projektu, współpracującym z projektantem systemu sygnalizacji pożaru lub specjalistą – rzeczoznawcą ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych. Scenariusz wymaga ogromnej wiedzy i doświadczenia, a jego bieżąca aktualizacja jest konieczna, jeśli w obiekcie wprowadzane są jakiekolwiek zmiany.
Co powinien zawierać przykładowy scenariusz pożarowy?
Poprawnie sporządzony scenariusz pożarowy to dokument obszerny, który musi zawierać wiele kluczowych informacji. Zgodnie z przepisami, powinien określać:
• Sposób funkcjonowania urządzeń przeciwpożarowych
oraz wszystkich zastosowanych zabezpieczeń, instalacji i urządzeń użytkowych, a także sposób ich wzajemnego oddziaływania.
• Niezbędne rozwiązania organizacyjne
do funkcjonowania zaprojektowanych zabezpieczeń.
•Potencjalne zagrożenia.
Poza wymaganymi prawnie elementami, dobry scenariusz powinien zawierać możliwie jak najwięcej przydatnych informacji, które mogą przydać się w kryzysowej sytuacji.
W dokumencie powinny znaleźć się m.in.:
• Szczegółowy opis działania wszelkich instalacji i urządzeń w trakcie pożaru.
• Procedura informowania odpowiedzialnych za bezpieczeństwo pracowników i spis czynności, które personel musi wykonać w sytuacji zagrożenia (np. wyłączenie prądu, kierowanie ewakuacją).
• Wytyczne niezbędne do zaprogramowania urządzeń przeciwpożarowych oraz informacje o ich interakcjach.
• Analiza wszystkich możliwości rozwoju wypadków, w tym sytuacji, gdy urządzenia czy zabezpieczenia nie zadziałają prawidłowo.
• Instrukcja, w jaki sposób sterować systemem przeciwpożarowym ręcznie.
• Obraz przebiegu pożaru krok po kroku i szczegółowy opis zagrożeń.
• Opis wpływu zainstalowanych zabezpieczeń na rozwój wypadków.
• Parametry pożaru (rozmiar, czas trwania, moc, prędkość rozprzestrzeniania się ognia, szybkość wydzielania się dymu i toksycznych oparów).
• Potencjalny poziom rozprzestrzeniania się pożaru (czas do uszkodzenia konstrukcji, wydostania się ognia poza strefę pożarową).
• Czas potrzebny na ewakuację użytkowników i personelu oraz jej chronologiczny przebieg.
• Czas potrzebny na przyjazd jednostki gaśniczej, źródło i sposób poboru wody.
• Możliwe skutki wybuchu pożaru i ich skala.
• Możliwe zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi.
• Opis rodzaju, sposobu działania, efektywności i współdziałania wszystkich elementów zabezpieczeń przeciwpożarowych (system sygnalizacyjny, oświetlenie awaryjne, urządzenia gaśnicze, systemy oddymiania).
• Opis sposobu działania innych urządzeń w obiekcie podczas pożaru (np. schodów ruchomych, dźwigów).
Należy pamiętać, że scenariusz pożarowy nie ma jednej, prawnie określonej formy. Każdorazowo musi zostać dostosowany do konkretnego obiektu, co oznacza, że stworzenie uniwersalnego, przykładowego scenariusza nie jest możliwe.
Znaczenie scenariusza pożarowego i weryfikacja dokumentu
Scenariusz pożarowy jest weryfikowany przed oddaniem budynku do użytku oraz podczas ewentualnych kontroli obiektu. Kluczowe jest, aby zarządca budynku oraz osoby odpowiedzialne za ewakuację dokładnie zapoznały się z tym dokumentem i nauczyły się m.in. kontrolować stan techniczny instalacji i zabezpieczeń na jego podstawie.
Podsumowanie
Scenariusz pożarowy to znacznie więcej niż biurokratyczny wymóg. To podstawa skutecznego zarządzania bezpieczeństwem pożarowym w obiekcie. Pozwala właścicielowi czy zarządcy przygotować się na wypadek pożaru, bezpiecznie i sprawnie przeprowadzić akcję ratunkową. Opracowanie właściwego scenariusza wymaga wiedzy i doświadczenia, a jego brak może w kryzysowej sytuacji kosztować zdrowie, a nawet życie.
Postawienie na sprawdzone rozwiązania i współpracę ze specjalistami przy tworzeniu tego dokumentu to inwestycja w bezpieczeństwo.
