Mata do ewakuacji – czy jest potrzebna?

W obliczu nagłych zagrożeń, takich jak pożar, skażenie terenu czy kataklizmy, szybka i bezpieczna ewakuacja jest absolutnym priorytetem. Dotyczy to zwłaszcza osób, które mają ograniczoną zdolność poruszania się – pacjentów szpitali, mieszkańców domów opieki czy sanatoriów. Właśnie w takich krytycznych momentach kluczową rolę odgrywa mata ewakuacyjna – sprzęt ratunkowy zaprojektowany, aby zapewnić sprawny transport i ratowanie życia.

Czym dokładnie są maty ewakuacyjne i dlaczego są tak ważne?

Maty ewakuacyjne to specjalistyczny sprzęt służący do transportowania osób chorych lub z ograniczeniami ruchu w bezpieczne miejsce. Jest to szczególnie ważne w przypadku osób, które mają ograniczoną zdolność poruszania się, takich jak pacjenci szpitali, mieszkańcy domów opieki czy pensjonariusze sanatoriów. Właśnie w takich sytuacjach kluczowe znaczenie ma mata ewakuacyjna – wyspecjalizowany sprzęt ratunkowy zaprojektowany, aby umożliwić sprawny transport i ratowanie życia tych osób, często bez konieczności przenoszenia ich z łóżka. Maty ewakuacyjne stanowią jeden z podstawowych elementów wyposażenia ratunkowego obiektów ochrony zdrowia.

Budowa i zasada działania maty ewakuacyjnej

Mata ewakuacyjna składa się z elementu głównego, który jest zazwyczaj umieszczany pod materacem łóżka, oraz części bocznych, które służą do owinięcia i zabezpieczenia osoby transportowanej. Pasy służące do unieruchomienia pacjenta tworzą coś w rodzaju „sanek ochronnych”.

Dzięki takiej konstrukcji, maty ewakuacyjne mogą być:
• Ciągnięte po płaskich powierzchniach (takich jak podłoga, płytki, panele, czy wykładzina) nawet przez jednego opiekuna. Jest to możliwe dzięki zastosowaniu materiałów o niewielkich oporach tarcia, które zapewniają optymalne właściwości poślizgowe, potwierdzone rygorystycznymi testami.
• Transportowane po schodach, co wymaga asysty dwóch osób. Niektóre maty są wyposażone w specjalne pianki usztywniające, które zwiększają wygodę pacjentów na stopniach, sprawiając, że maty są mocniejsze i wytrzymalsze, bez znaczącego wzrostu masy.
• Przenoszone przez jednego lub kilku opiekunów, dzięki ergonomicznym pasom/uchwytom, które pozwalają kontrolować tempo i kierunek przenoszenia. Pasy holownicze są zaprojektowane pod względem długości i szerokości, aby spełniać wymagania ergonomii, zapewniając intuicyjną obsługę nawet w stresujących sytuacjach.

Kluczowe cechy i zalety mat ewakuacyjnych:

• Kompaktowość i dostępność: Ich niewielkie rozmiary i waga to jedna z największych zalet, umożliwiająca przechowywanie maty pod materacem łóżka pacjenta, dzięki czemu jest ona zawsze gotowa do użycia. Wystarczy kilka ruchów, aby unieruchomić pacjenta i bezpiecznie go przetransportować.
• Wytrzymałe materiały: Maty są wykonane z tworzywa sztucznego, najczęściej poliestru o podwyższonej wytrzymałości. Zapewnia to zwiększoną odporność na ścieranie, co jest kluczowe przy ciągnięciu po różnych powierzchniach. Ponadto, materiały te są wodoodporne i antystatyczne. Niektóre modele charakteryzują się również zwiększoną odpornością na ciepło i płomienie.
• Uniwersalność: Maty są zaprojektowane zgodnie z zasadami ergonomii i pozwalają transportować osoby o różnych gabarytach – od dzieci po dorosłych, nawet o wadze przekraczającej 200 kilogramów.
• Łatwość manewrowania: Konstrukcja maty ułatwia manewrowanie nią w wąskich przestrzeniach, takich jak drzwi, klatki schodowe i korytarze, przy jednoczesnym zachowaniu stabilności i łatwym utrzymywaniu środka ciężkości.

Ważne aspekty użytkowania mat ewakuacyjnych 

Maty powinny znajdować się w pobliżu osób chorych lub niepełnosprawnych ruchowo, a miejsce ich przechowywania powinno być wyraźnie oznaczone. W sytuacji zagrożenia, np. pożarowego, nie wolno korzystać z dźwigów wewnętrznych; do przemieszczania się należy używać tylko oznaczonych dróg ewakuacyjnych. Warto sprawdzić, czy każde łóżko w placówce posiada przydzieloną matę ewakuacyjną, co może okazać się decydujące w krytycznym momencie.

Chociaż maty są łatwe w użyciu i mogą być obsługiwane nawet przez osoby bez profesjonalnego przygotowania, odpowiednie przeszkolenie personelu jest kluczowe. Treningi i próbne ewakuacje są najbardziej efektywnym sposobem przygotowania się na realne zagrożenia. Zaleca się przeprowadzanie ćwiczeń na matach treningowych, aby nie zużywać tych właściwych, przeznaczonych do transportu chorych.

Maty ewakuacyjne powinny pochodzić ze sprawdzonego źródła i posiadać wszystkie wymagane certyfikaty, takie jak CE oraz zgodność z normami ISO. Certyfikacja gwarantuje kontrole jakości i bezpieczeństwa na każdym etapie produkcji oraz zgodność z wymogami przeciwpożarowymi. Przed zakupem zawsze należy sprawdzić maksymalne dopuszczalne obciążenie, aby dobrać odpowiedni model do potrzeb konkretnej placówki.

Mimo że maty nie wymagają dodatkowej obsługi, warto regularnie kontrolować ich stan techniczny, aby w decydującym momencie mieć pewność, że mata spełni swoje zadanie.

Podsumowanie

Maty ewakuacyjne to nie tylko sprzęt, ale kluczowy element bezpieczeństwa, który może uratować życie i zdrowie osób niesamodzielnych w sytuacjach zagrożenia. Ich niewielkie rozmiary, wytrzymałość i łatwość użycia sprawiają, że są nieodzownym wyposażeniem w szpitalach, domach opieki i innych placówkach, w których przebywają osoby z ograniczoną mobilnością. Pamiętajmy, że posiadanie mat to dopiero początek – regularne kontrole stanu technicznego i przede wszystkim systematyczne szkolenia personelu są gwarancją, że w decydującym momencie maty ewakuacyjne spełnią swoje zadanie. Inwestycja w odpowiednie wyposażenie i przygotowanie to inwestycja w bezpieczeństwo i spokój.