Centrala Sygnalizacji Pożarowej – główne komponenty i ich funkcje w systemie sygnalizacji pożaru
Centrala Sygnalizacji Pożarowej, znana również jako Urządzenie Sterujące i Wskazujące, stanowi mózg każdego Systemu Sygnalizacji Pożarowej (SSP). Jest to kluczowy element odpowiedzialny za odbieranie sygnałów, inicjowanie alarmów i sterowanie działaniami przeciwpożarowymi. Jej prawidłowe działanie jest fundamentalne dla bezpieczeństwa ludzi i mienia w przypadku pożaru.
Zastosowanie Centrali Sygnalizacji Pożarowej w Obiekcie
Zgodnie z normą PN-EN 54-1:2011 (p. 3.1.9), Centrala Sygnalizacji Pożarowej to element systemu sygnalizacji pożaru, który zasila inne elementy systemu i pełni szereg krytycznych funkcji. Stosowanie systemu sygnalizacji pożarowej, w skład którego wchodzi centrala sygnalizacji pożarowej, jest wymagane w wielu typach budynków, takich jak m.in. budynki handlowe, teatry, kina, szpitale, budynki użyteczności publicznej wysokościowe, archiwa, muzea, stacje metra, czy garaże podziemne, zgodnie z Rozporządzeniem MSWiA z 7 czerwca 2010 (rozdział 6, §28).
Główne Komponenty Centrali Sygnalizacji Pożarowej w systemie sygnalizacji pożaru
Centrala SSP to złożone urządzenie, składające się z kilku kluczowych podzespołów, które zapewniają jej kompleksowe działanie. Do głównych elementów składowych centrali zalicza się:
• Manipulator/kontroler – to interfejs użytkownika, często wyposażony w ekran wysokiej rozdzielczości i nowoczesny panel diod LED. Może zawierać również przycisk ewakuacji. Kontroler AVENAR to przykład takiego elementu.
• Układ zasilania (moduł, zasilacz, akumulatory) – zapewnia energię dla całej centrali i podłączonych do niej elementów systemu.
• Interfejs/moduł/karta pętli dozorowej – umożliwia komunikację i monitorowanie detektorów oraz ręcznych ostrzegaczy pożarowych podłączonych do pętli dozorowej.
• Interfejs wejść/wyjść – służy do sterowania innymi urządzeniami przeciwpożarowymi (np. systemami gaszenia, kontroli dostępu) oraz odbierania od nich sygnałów.
• Klucze licencyjne/autoryzacyjne.
• Obudowa i szyny montażowe – obudowa kontrolera AVENAR mieści szyny, na których montuje się moduły funkcjonalne.
Funkcje Pełnione przez Centralę Sygnalizacji Pożarowej
Funkcje CSP są wielowymiarowe i obejmują zarówno detekcję, jak i zarządzanie alarmami oraz sterowanie. Wyróżnia się następujące kluczowe zadania:
- Odbieranie sygnałów z automatycznych detektorów pożarowych (np. czujek dymu, ciepła, multisensorowych, liniowych, zasysających, wideodetekcji) oraz ręcznych ostrzegaczy pożarowych (ROP).
- Określanie stanu alarmowego na podstawie przetwarzanych sygnałów. Wymagany jest właściwy dobór czujek do panujących warunków oraz szybka identyfikacja miejsca pożaru.
- Wizualne i akustyczne wskazywanie stanu alarmowania oraz wskazywanie źródła zagrożenia. Centrala powinna jasno wyświetlać informacje o pożarze.
- Monitorowanie poprawności działania systemu i ostrzeganie dźwiękiem o wszelkich usterkach (np. zwarciach, uszkodzeniach linii, awarii zasilania), z możliwością przekazania błędu do stacji monitoringu. System powinien być niezawodny, co często jest osiągane poprzez redundancję. Redundancja centrali zapewnia funkcjonowanie grup wykrywania nawet podczas awarii jednostki przetwarzającej.
- Przekazywanie sygnału alarmu pożarowego do urządzeń alarmujących (wizualnych lub dźwiękowych), przez system powiadamiania alarmowego, przez urządzenia automatycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego (np. systemy gaszenia). Szybka informacja do straży pożarnej jest kluczowa.
- Realizacja scenariusza pożarowego – CSP może sterować przeciwpożarowymi urządzeniami zabezpieczającymi lub systemami przeciwpożarowymi (funkcja G schematu EN 54-1:2011), takimi jak trzymacze drzwi, klapy wentylacyjne, wentylatory, systemy gaszenia, systemy kontroli dymu i ciepła, czy systemy kontroli dostępu. Sterowania mogą być realizowane przez zanik napięcia lub przez podanie napięcia
Zalety Modułowej Budowy i Lokalizacja Centrali
Nowoczesne centrale SSP często charakteryzują się modułową budową, co ułatwia instalację i rozbudowę systemu, obniża liczbę błędów instalacyjnych oraz zwiększa elastyczność funkcjonalności. Moduły mogą być wyciągane w trakcie pracy systemu.
Lokalizacja centrali SSP jest również ściśle określona. Pomieszczenie obsługi urządzeń przeciwpożarowych (POUP), w którym powinna znajdować się CSP, powinno być zlokalizowane na kondygnacji z wejściem dla ekip ratowniczych, w odległości nie większej niż 10 m od niego, z szerokością dojścia wynoszącą co najmniej 1,5 m. POUP musi być monitorowane przez automatyczne czujki SSP, a w samym pomieszczeniu lub w jego pobliżu należy zainstalować ręczny ostrzegacz pożarowy (ROP). Centrale i urządzenia zdalnej obsługi powinny być zamontowane na wysokości od 1,5 do 1,8 m.
W pobliżu centrali należy umieścić szereg dokumentów, takich jak instrukcja obsługi i konserwacji centrali, skrócona instrukcja obsługi dla osoby dozorującej, książka pracy systemu, wykaz niezbędnych kodów, dokumentacja systemu oraz protokoły z przeglądów. Ważne jest także, aby chronić centralę przed niekorzystnymi warunkami środowiskowymi, takimi jak podtopienia czy silne oddziaływanie pola elektromagnetycznego.
Podsumowanie
Centrala Sygnalizacji Pożarowej jest sercem każdego systemu ppoż., integrując detekcję, sygnalizację i sterowanie w jednym kompleksowym rozwiązaniu. Jej odpowiedni dobór, modułowa konstrukcja, strategiczna lokalizacja oraz zdolność do realizacji złożonych scenariuszy pożarowych są kluczowe dla zapewnienia skutecznej ochrony i szybkiej reakcji w sytuacji zagrożenia, co bezpośrednio przekłada się na ratowanie życia i minimalizację strat.







